Балтабек Асылай
"Бастауыш оқыту педагогикасы мен әдістемесі"БББ-ның 3-курс студенті
3-сынып. Қазақ тілі. "Атақты тұлғалар"
Жоба туралы ақпарат
Етістік пен сын есімнің өмірдегі маңызы өте зор, өйткені олар біздің ойымызды, сезімдерімізді және қоршаған әлемді сипаттауға көмектеседі. Олардың әрқайсысының өз ерекшеліктері мен рөлі бар: 1. Етістіктің маңызы Қимылды білдіреді: Етістіктер адамның іс-әрекеттерін, қимылдарын және күйін білдіреді 2. Сын есімнің маңызы Заттардың сипатын анықтайды: Сын есімдер заттардың, құбылыстардың және адамдардың қасиеттерін сипаттайды. 3. Қорытынды Етістік пен сын есім тілдің негізгі құрылымдық элементтері болып табылады. Олар адам өмірінде маңызды рөл атқарады, өйткені бізді қоршаған әлемді, сезімдерімізді, іс-әрекеттерімізді түсінікті әрі жан-жақты етіп көрсетуге мүмкіндік береді. Екі сөз табының үйлесімді қолданылуы коммуникацияны жақсартып, ойымызды ашық әрі дәл жеткізуге көмектеседі.
Жобаның мақсаты-етістік сөз табы және оның түрлерін зерттеу, етістіктердің сөйлемдегі маңызын түсіну, етістік арқылы жасалатын күрделі грамматикалық құрылымдарды қарастыру. Жобаның құрылымы: 1. Етістік ұғымы 2. •Етістіктің анықтамасы. •Етістіктің сөйлемдегі қызметі. •Мысалдар арқылы етістікті таныстыру. 2. Етістіктің түрлері Етістіктерді бірнеше топқа бөлуге болады. Олар: а) Мағынасына қарай етістіктер: • Негізгі етістік – қимыл-әрекетті білдіретін, басқа сөзден жасалмайтын түбір етістік. Мысалы: бар, кел, жүз. • Көмекші етістік – мағынасы толық емес, негізгі етістікке көмекші болып, қосымша мағына үстейтін етістіктер. Мысалы: отыр, тұр, жүр, жатыр, еді. б) Тұлғасына қарай етістіктер: • Негізгі етістік – түбір күйінде тұрған етістік (мысалы: жаз, оқы) • Туынды етістік – басқа сөз таптарынан немесе түбірден жасалған етістік (мысалы: ойла, тазала, көтеріл). в) Мағынасына қарай болымды-болымсыз етістіктер: • Болымды етістік – іс-әрекеттің орындалғанын білдіреді. Мысалы: жазды, оқыды. • Болымсыз етістік – іс-әрекеттің орындалмағанын білдіреді. Мысалы: жазбады, оқымады. Сын есім тақырыбы бойынша жобаның немесе сабақтың мақсаты келесідей болуы мүмкін: Жалпы мақсат: Оқушыларға сын есімнің мағынасын, түрлерін және сөйлемдегі қызметін түсіндіру. Сын есімнің заттың белгісін, сипатын, түрін, түсін, көлемін және басқа да қасиеттерін білдіретінін меңгерту. Нақты мақсаттар: 1. Сын есімнің анықтамасын беру: Сын есімнің заттың сапасын, белгілерін білдіретін сөз табы екендігін түсіндіру. 2. Сын есімнің түрлерін меңгерту: • Негізгі және туынды сын есімдерді ажырату. • Сапалық және қатыстық сын есімдерді таныстыру. 3. Сөйлемдегі қызметін түсіндіру: Сын есімнің зат есіммен тіркесіп, қандай қызмет атқаратынын көрсету. Мысалы, заттың сапасын, көлемін, түсін білдіру.
Білім алушыларға қойылатын талаптар
Қазақ тілін оқытуда білім алушыларға қойылатын талаптар білім беру деңгейіне және оқу мақсаттарына байланысты. Дегенмен, негізгі талаптар мен дағдылар жалпы келесідей: 1. Тілдік білім деңгейін анықтау: • Бастапқы деңгейден бастап (А1, А2) жоғары деңгейге (С1, С2) дейін оқушылардың қазақ тілін меңгеру деңгейі ескертіледі. • Әр деңгей бойынша қойылатын талаптар сөйлеу, тыңдау, оқу, жазу дағдыларын қамтиды. 2. Сөйлеу және жазу дағдылары: • Сөздік қорды байыту: Оқушылар әр деңгейде белгілі бір көлемдегі жаңа сөздерді меңгеруі керек. • Грамматикалық құрылымдарды дұрыс қолдану: Сөйлемді дұрыс құрастыра білу, етістік, сын есім, есімдік, т.б. грамматикалық ережелерді меңгеру. • Оқушылар өз ойларын еркін, нақты және дұрыс жеткізуге тырысуы керек. 3. Тыңдау және түсіну қабілеті: • Оқушылар сөйлесу кезінде әңгімелесушінің ойын түсініп, онымен байланыс орнатуы тиіс. • Тыңдалған мәтіндерді түсіну және сұрақтарға жауап беру қабілеті бағаланады. 4. Оқу дағдылары: • Оқушылар әртүрлі мәтіндерді (көркем, ғылыми, публицистикалық) оқып, мазмұнын түсіне білуі керек. • Оқылған мәтін бойынша қорытынды шығарып, сұрақтарға жауап беру қабілеті дамытылады.
Жоба құрастырушылар
Алдан Аружан
"Бастауыш оқыту педагогикасы мен әдістемесі"БББ-ның 3-курс студенті
Нағашыбай Әсел
"Бастауыш оқыту педагогикасы мен әдістемесі"БББ-ның 3-курс студенті
Махмуд Ақерке
"Бастауыш оқыту педагогикасы мен әдістемесі"БББ-ның 3-курс студенті
Жиі қойылатын сұрақтар
Біз бұл жоба арқылы не біле аламыз?
Біз жоба арқылы етістіктің түрлерін және сын есім жайлы білеміз.
Етістік және сын есім дегеніміз не?
Етістік – заттың қимылын, іс-әрекетін, жағдайын білдіретін сөз табы. Мысалы, “жүгіру”, “оқу”, “жазу”, “көру” сияқты сөздер етістік болып табылады. Сын есім – заттың, нәрсенің сапасын, түсін, көлемін, сипатын білдіретін сөз табы. Мысалы, “әдемі”, “жақсы”, “үлкен”, “көк” сияқты сөздер сын есім болып табылады.